2 στη 12η

Πολιτιστικό Πρόγραμμα. Μαθητικό περιΟΔΙΚΟ: 2 στη 12η. Τεύχος 12ο. Σχολική Χρονιά: 2011 - 2012. Υπεύθυνοι Καθηγητές: Σταύρος Μίχος, Αναστάσης Στρατουδάκης.


Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Μαθήματα φόβου στα προαύλια

Σύμφωνα με έρευνα, στην Ελλάδα δεν καταγράφεται πλέον ούτε ένας μαθητής ή μαθήτρια που να μην έχει υπάρξει θύμα ή θύτης κάποιας μορφής bulying, όπως είναι η διεθνής ονομασία του σχολικού εκφοβισμού

Οι αλλοδαποί μαθητές είναι συχνότερα τα θύματα bulying λόγω της διαφορετικότητάς τους, αλλά μετατρέπονται και σε θύτες όταν υπερισχύουν αριθμητικά των Ελλήνων
Μαθήτρια της Α' Γυμνασίου, από οικογένεια μεταναστών με πολλά χρόνια στην Ελλάδα, είχε καλύτερες επιδόσεις από τις Ελληνίδες συμμαθήτριές της. Σχεδόν καθημερινά έβλεπε το τετράδιό της σκισμένο, με τις εργασίες της να έχουν κάνει "φτερά". Μετά από έξι μήνες υποχρεώθηκε να αλλάξει τμήμα και στη συνέχεια σχολείο.
Σε δημοτικό σχολείο, μαθητές υπέκλεψαν την ηλεκτρονική διεύθυνση συμμαθήτριάς τους και με αυτούς έστελναν δεκάδες μηνύματα σε αγόρια, στα οποία φαινόταν η ίδια να τους κάνει ερωτική εξομολόγηση ή να τους αποκαλύπτει υποτιθέμενες μύχιες σκέψεις της. Το κορίτσι υποστηρίζεται σήμερα από ψυχολόγους.
Σε άλλο σχολείο, μαθήτρια της Β' Γυμνασίου, που έκανε το "λάθος" να έρθει κοντά με συμμαθητή της σε ένα διάλειμμα, υφίστατο επί μήνες ψυχολογικό εκβιασμό από άτομα που υποστήριζαν πως τους είχαν φωτογραφήσει και ζητούσαν διάφορα "θελήματα" για να μη δημοσιοποιήσουν το υλικό.
Τα παραπάνω είναι τρία μόνο από τα εκατοντάδες κρούσματα σχολικού εκφοβισμού που μοιράστηκαν μαθητές με τους ερευνητές, σε συζητήσεις μαζί τους στο πλαίσιο πανευρωπαϊκής έρευνας για την έκταση και τα χαρακτηριστικά του φαινομένου, που παίρνει γενικευμένη μορφή και ανησυχητικές διαστάσεις και στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, που θα παρουσιαστεί αύριο, στο πλαίσιο ημερίδας στη Θεσσαλονίκη, δεν καταγράφεται πλέον ούτε ένας μαθητής ή μαθήτρια που να μην έχει υπάρξει θύμα ή θύτης κάποιας μορφής bulying, όπως είναι η διεθνής ονομασία του σχολικού εκφοβισμού.
Σιωπηρή συναίνεση
"Ακόμα κι αυτός που τηρεί ουδέτερη στάση ως παρατηρητής κάποιου κρούσματος, θεωρείται πως συναινεί σιωπηρά στην εκδήλωσή του, και είτε έχει στοχοποιήσει κι αυτός το θύμα του εκφοβισμού, ή τον υφίσταται και ο ίδιος, καθώς δεν επεμβαίνει φοβούμενος τις συνέπειες της εμπλοκής του", εξήγησε στο "Εθνος" ο επίκουρος καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Παν. Ιωαννίνων, Γιώργος Νικολάου, που είχε την επιστημονική ευθύνη της έρευνας για την Ελλάδα.
Ο εκφοβισμός, που εκδηλώνεται είτε άμεσα με σωματική βία είτε έμμεσα με ψυχολογική βία, είναι πιο έντονος σε σχολικά περιβάλλοντα με την παρουσία αλλοδαπών μαθητών. Οι τελευταίοι είναι συχνότερα τα θύματα bulying λόγω της διαφορετικότητάς τους, αλλά μετατρέπονται και σε θύτες όταν υπερισχύουν αριθμητικά των Ελλήνων. "Σε σχολεία όπου το 60% του μαθητικού πληθυσμού είναι αλλοδαποί, οι έξω μειοψηφίες μετατρέπονται σε έσω πλειοψηφίες και συχνά λειτουργούν εκδικητικά για τις διακρίσεις που υφίστανται οι ίδιοι και οι οικογένειές τους στην κοινωνία", εξηγεί ο κ. Νικολάου.
Θύτες και θύματα
Ειρωνείες από τα κορίτσια, στα χέρια πιάνονται τα αγόρια
Οπως προκύπτει από την έρευνα, μεταξύ των κοριτσιών είναι συχνότερες οι έμμεσες μορφές εκφοβισμού, όπως η διασπορά φημών, οι ειρωνείες, κ.ά., ενώ στα αγόρια είναι πιο άμεση η σωματική βία. Οι θύτες προέρχονται συχνά από βίαιο οικογενειακό περιβάλλον, ενώ τα θύματα είναι κατά κανόνα εσωστρεφή, με αυταρχικό οικογενειακό περιβάλλον, αλλά χωρίς τη χρήση βίας.
Στο εξωτερικό δεν λείπουν οι περιπτώσεις που ο σχολικός εκφοβισμός έχει τραγική κατάληξη την αυτοκτονία ή και τη δολοφονία. "Στην Ελλάδα τέτοια φαινόμενα δεν είναι συχνά, αλλά έχουν καταγραφεί απόπειρες αυτοκτονίας. Μην ξεχνάμε και την υπόθεση του Αλεξ , που είναι κλασικό δείγμα σχολικού εκφοβισμού, παρόλο που δεν είχαν δοθεί τότε αυτές οι διαστάσεις", κατέληξε ο κ. Νικολάου.
Η ημερίδα, με θέμα "Διαπολιτισμική Επικοινωνία και Σχολικός Εκφοβισμός στο Πολύχρωμο Σχολείο", θα πραγματοποιηθεί αύριο, στην Παλιά Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ.

Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011

ΜΑΘΗΜΑΤΑ και το Σάββατο;



Η Υφυπουργός  Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Εύη Χριστοφιλοπούλου εξέδωσε σήμερα εγκύκλιο προς τους Περιφερειακούς Διευθυντές Εκπαίδευσης, για να εφαρμόσουν την υπ’ αριθμόν 22143/Γ2/21-02-2008 Υπουργική Απόφαση (Β΄ 357), με την οποία καθορίζονται οι τρόποι αναπλήρωσης των χαμένων διδακτικών ωρών.


ΘΕΜΑ:  Λειτουργία σχολικών μονάδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
  
           Σας ενημερώνουμε ότι οι διδακτικές ώρες που δεν πραγματοποιούνται λόγω καταλήψεων θα αναπληρώνονται οπωσδήποτε σύμφωνα με την υπ΄ αρίθμ. 22143/Γ2/  21-02-2008 Υπουργική Απόφαση (Β΄ 357), φωτοαντίγραφο της οποίας σας επισυνάπτουμε.
          Για το λόγο αυτό να προχωρήσετε άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες, για να κινηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στη σχετική Υ.Α., ώστε η κάθε σχολική μονάδα να προβεί σε πρόταση για τον προγραμματισμό της αναπλήρωσης των μαθημάτων που δεν πραγματοποιούνται.


Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011

UNICEF - Σχολεία Υπερασπιστές των Παιδιών 2010-2011

Εμβόλια, φαγητό και σχολεία από τα παιδιά για τα παιδιά!

Με αυτό το κεντρικό σύνθημα η Ελληνική Εθνική Επιτροπή της UNICEF καλεί
τα σχολεία να λάβουν μέρος στο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα
που απευθύνεται σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης (Προσχολική, Πρωτοβάθμια,
Δευτεροβάθμια) και υλοποιείται σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας.

Στόχος του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών/ μαθητριών
για τα προβλήματα των συνομήλικών τους στον αναπτυσσόμενο κόσμο και η
ενίσχυση του έργου της UNICEF.
Η UNICEF με την βοήθεια των εκπαιδευτικών προσκαλεί τα παιδιά να
ενημερωθούν και να αναζητήσουν τις αιτίες των προβλημάτων των παιδιών
του κόσμου ώστε να κατανοήσουν και τους τρόπους επίλυσης.
Με πραγματικές ιστορίες παιδιών με δραστηριότητες και παιχνίδια οι μαθητές
συμμετέχουν, εκφράζονται, δημιουργούν. Τα σχολεία που θα πάρουν μέρος στο
πρόγραμμα θα βραβευθούν από τη UNICEF.
Τα αποτελέσματα της δουλειάς τους θα παρουσιασθούν σε εκδηλώσεις που
το κάθε σχολείο θα πραγματοποιήσει στο χώρο του όπου οι εκπαιδευτικοί θα
παρουσιάσουν στους μαθητές, τους γονείς και την ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα
το βραβείο που θα πάρουν από τη UNICEF.
Το πρόγραμμα «Σχολεία Υπερασπιστές των Παιδιών» έχει αξιολογηθεί από την
Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού που εδρεύει στη Γενεύη ως το καλύτερο που
γίνεται στη χώρα μας για την προώθηση και ευρεία διάχυση του περιεχομένου της
Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού.

Το πρόγραμμα διεξάγεται στα πλαίσια της Εκπαίδευσης για την Ανάπτυξη.

Πώς μπορώ να επεξεργαστώ το πρόγραμμα;
Εξαρτάται αποκλειστικά από εσάς. Μπορείτε είτε να ασχοληθείτε ευκαιριακά,
είτε σε ετήσια βάση, ή να το εντάξετε στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης, της ολυμπιακής παιδείας,
 της αγωγής υγείας, ή των πολιτιστικών σας δραστηριοτήτων.





Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2011

ΕΦΕΤ: Συμβουλές διατροφής στους μαθητές




Ενημερωτικό φυλλάδιο με πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή και την ασφάλεια των τροφίμων στα σχολεία εξέδωσε ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) αναφέρει το tovima.gr (26/9/2011). «Το σχολείο πέρα από τον πρωταρχικό παιδαγωγικό και κοινωνικό-πολιτιστικό σκοπό του, πρέπει και μπορεί να αποτελεί και το μέσο για την προαγωγή της υγιεινής διατροφής και την εκπαίδευση των μαθητών σε θέματα διατροφής και ασφάλειας τροφίμων», επισημαίνουν οι αρμόδοι του Φορέα.


Συγκεκριμένα, οι ειδικοί δίνουν στους μαθητές τις ακόλουθες συμβουλές:
- Ξεκινήστε τη μέρα σας τρώγοντας ένα καλό πρωινό (κατά προτίμηση στο σπίτι).
- Στο σχολείο επιλέξτε το κολατσιό σας, καταναλώνοντας κάποια από τα είδη του κυλικείου (που είναι σύμφωνα με τις οδηγίες).
- Καταναλώνετε καθημερινά γαλακτοκομικά προϊόντα (π.χ γάλα, γιαούρτι) χαμηλά σε λιπαρά. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν καλή πηγή ασβεστίου στη διατροφή μας. Θυμηθείτε ότι η περιεκτικότητα ασβεστίου στο γάλα με χαμηλά λιπαρά είναι η ίδια με αυτή στο πλήρες γάλα. Εάν δεν πίνετε γάλα, προτιμήστε ένα γιαούρτι ή κάποιο άλλο γαλακτοκομικό προϊόν.
- Τρώτε καθημερινά φρούτα (κατά προτίμηση εποχιακά φρέσκα φρούτα). Τα φρούτα είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και πλήθος αντιοξειδωτικών ουσιών, ενώ παράλληλα είναι χαμηλά σε θερμίδες. Μπορείτε να εντάξετε στο κολατσιό σας με μέτρο την κατανάλωση ενός φυσικού χυμού. Θυμηθείτε όμως ότι πίνοντας έναν χυμό φρούτων προσλαμβάνετε λιγότερες φυτικές ίνες από ότι αν καταναλώνατε τα αντίστοιχα φρούτα.
- Στo σάντουιτς ή στο τοστ προτιμάτε ψωμί ολικής αλέσεως διότι περιέχει περισσότερα θρεπτικά συστατικά από το λευκό ψωμί. Καλή επιλογή σνακ αποτελεί επίσης και το σουσαμένιο κουλούρι (όπου αυτό πωλείται) καθώς και άλλα προϊόντα που περιέχουν σουσάμι (όπως το παστέλι) αλλά και ξηρούς καρπούς.
- Πίνετε αρκετό νερό για τη σωστή ενυδάτωση του οργανισμού σας.
- Περιορίστε την κατανάλωση ποτών και ροφημάτων που είναι υψηλά σε σάκχαρα και θερμίδες, καθώς και των πολλών γλυκισμάτων. Μειώνοντας την υπερβολική κατανάλωση σακχάρων, μειώνετε τον κίνδυνο τερηδόνας και παχυσαρκίας.
- Φροντίστε να γυμνάζεστε καθημερινά και να διατηρείτε φυσιολογικό για την ηλικία σας βάρος. Θυμηθείτε ότι η ποσότητα κατανάλωσης κάποιων τροφών πλούσιων σε λίπος ή/και σάκχαρα και η έλλειψη άσκησης ευθύνονται για την παχυσαρκία.

Πότε δεν πρέπει να καταναλώνουμε τρόφιμα από το κυλικείο:
Όταν ένα τρόφιμο είναι επιμολυσμένο και ακατάλληλο για κατανάλωση, συχνά είναι δύσκολο να το αντιληφθούμε, ιδιαίτερα αν η αλλοίωσή του είναι στα αρχικά στάδια. Ορισμένες φορές, όμως, υπάρχουν ενδείξεις για την ακαταλληλότητα ενός τροφίμου.
Συγκεκριμένα:
- Ότανη συσκευασία του τροφίμου είναι ανοιγμένη ή σκισμένη.
- Όταν το χρώμα ή η υφή του τροφίμου είναι διαφορετικά από ό,τι συνήθως.
- Όταν η μυρωδιά του τροφίμου είναι διαφορετική από τη συνηθισμένη.
- Όταν η γεύση του τροφίμου είναι διαφορετική από τη συνηθισμένη.
- Όταν είναι εμφανώς αλλοιωμένο.
- Όταν κατά το μάσημα αντιληφθούμε να υπάρχει κάποιο ξένο σώμα (συνήθως κάτι ποιο σκληρό από το τρόφιμο).

Κατάλογος επιτρεπόμενων προϊόντων στα σχολικά κυλικεία:
- Σάντουιτς και τοστ τυποποιημένα (με ψωμί ολικής αλέσεως ή λευκό) με τυρί ή και γαλοπούλα (από λαχανικά επιτρέπεται η προσθήκη ντομάτας).
- Απλά αρτοσκευάσματα, όπως φρυγανιές, αρτίδια φρατζολάκια, σησαμένια κουλούρια, παξιμάδια, κριτσίνια (σε ατομική συσκευασία 50g).
- Σταφιδόψωμο (σε ατομική συσκευασία έως 60g).
- Μουστουκούλουρα (σε ατομική συσκευασία έως 60g).
- Μπισκότα απλά, χωρίς γέμιση (σε ατομική συσκευασία έως 60g).
- Τυρόπιτα ή Σπανακόπιτα με τυρί φέτα ή κασέρι.
- Γιαούρτι «παντός τύπου».
- Φρέσκα φρούτα (καλά πλυμένα, σε ατομική συσκευασία).
- Ξηρά φρούτα, όπως σύκα δαμάσκηνα, βερύκοκα χωρίς κουκούτσι (σε ατομική συσκευασία έως 50g).
- Γάλα χαμηλό σε λιπαρά, γάλα πλήρες και γάλα με κακάο (έως 250ml για το γάλα με κακάο, έως 330ml για το σκέτο γάλα).
- Ρυζόγαλο απλό, κρέμα απλή (έως 150ml).
- Φυσικοί χυμοί φρούτων (100% χυμός) χωρίς πρόσθετη ζάχαρη (έως 330ml).
- Εμφιαλωμένο νερό του 0,5 λίτρου.
- Καφές και αφεψήματα (μόνο για το προσωπικό).
Για τα σχολικά κυλικεία των Γυμνασίων, Λυκείων και Νυχτερινών Σχολείων στο παραπάνω κατάλογο προστίθενται:
- Ξηροί καρποί, ανάλατοι (σε ατομική συσκευασία έως 50g).
- Μέλι, σε ατομική συσκευασία.
- Χαλβάς και παστέλι «παντός τύπου» (σε ατομική συσκευασία έως 50g).
- Σοκολάτα υγείας και γάλακτος, χωρίς γέμιση (σε μικρή συσκευασία έως 30g).


Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2011

Κανονισμός λειτουργίας Μαθητικών Κοινοτήτων



ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ
Γ2/4094/23.9.86 Δ/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Φ.Ε.Κ. 619 τ. Β΄






Άρθρο 1
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΖΩΗ
Το σχολείο, ως ζωντανός οργανισμός, αποτελεί θεσμό που προετοιμάζει τα παιδιά, με τη μάθηση και την αγωγή, για μια σωστή και αποδοτική ζωή, τα προετοιμάζει και τα διαπαιδαγωγεί για την απρόσκοπτη ένταξή τους σε μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία μετά την αποφοίτησή τους από το σχολείο. Για το σκοπό αυτό καθιερώνει το διάλογο και τη συνεργασία ανάμεσα στο δάσκαλο και το μαθητή στην αναζήτηση και στη μετάδοση της ουσιαστικής γνώσης, λευτερώνει και ενισχύει την πρωτοβουλία των παιδιών και ταυτόχρονα φροντίζει να τα εφοδιάζει με ότι είναι αναγκαίο για να γίνουν ικανά να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και στις δραστηριότητες, που συνεχώς αναπτύσσονται, της κοινωνίας μέσα στην οποία θα ζήσουν.
Η σχολική ζωή είναι το πλαίσιο που καθημερινά δοκιμάζονται οι κοινωνικές σχέσεις και η αντίληψη ζωής που το ίδιο το σχολείο παρέχει. Η δομή και ο τρόπος λειτουργίας του αντανακλά την κοινωνική συνείδηση, αλλά και καθορίζει την αντίληψη που παρέχεται στα παιδιά για τη ζωή και την κοινωνία.
Για να εκπληρώσει το σχολείο τον προορισμό του πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να είναι χώρος αποδοτικός και αποδεκτός από τους καθηγητές και τους μαθητές. Προϋπόθεση γι’ αυτό αποτελεί η ύπαρξη σχολείου με καινούρια δομή, με σύγχρονη και επιστημονική γνώση, με δημοκρατική σχολική ζωή. Προς την κατεύθυνση αυτή η Πολιτεία παρέχει το πλαίσιο και τη συμπαράσταση που πρέπει να αξιοποιηθεί με την κοινή προσπάθεια καθηγητών και μαθητών καθώς και όλων των φορέων που έχουν σχέση με το σχολείο.




Άρθρο 2
ΕΝΝΟΙΑ, ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ
1.Οι μαθητικές κοινότητες, καθαρά παιδαγωγικός θεσμός, που συνδέεται άρρηκτα με την εκπαιδευτική διαδικασία, αποτελούν το χώρο για την ανάπτυξη της μαθητικής πρωτοβουλίας μέσα στο σχολείο, αποτελούν κύτταρο δημοκρατικής ζωής, όπου, με το διάλογο και τη συμμετοχή οι μαθητές με πνεύμα συνεργασίας, ασκούνται στη δημοκρατική διαδικασία και στη συμμετοχή τους στα κοινά, μελετώντας και προτείνοντας λύσεις για τα προβλήματα που τους αφορούν.
2. Οι μαθητικές κοινότητες αποτελούν τη μαθητική έκφραση στα σχολικά θέματα και πρωτοστατούν στην κατοχύρωση της συνεργασίας καθηγητών - γονέων - μαθητών, για την ανάπτυξη του διαλόγου στη σχολική ζωή και την από κοινού αντιμετώπιση των θεμάτων που την αφορούν.
3. Στη λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων δεν είναι δυνατό να υποβαθμίζεται ο ρόλος τους από αυταρχικές μεθόδους λειτουργίας και αντιδημοκρατικούς περιορισμούς, που θα περιθωριοποιούσαν το μαθητή στη σχολική ζωή. Αντίθετα πρέπει να εξασφαλίζονται εκείνες οι λειτουργίες, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του δημοκρατικού διαλόγου και της συνεργασίας στη ζωή του σχολείου.
4. Παράλληλα και ταυτόχρονα θα πρέπει η λειτουργία τους να συμβάλλει στη διαφύλαξη και βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, στη συστηματική μετάδοση της ουσιαστικής γνώσης.
5. Στόχος του κανονισμού για τις μαθητικές κοινότητες είναι να αποκαταστήσει το πραγματικό νόημα και τον αληθινό τους χαρακτήρα. Να τις αναδείξει σε δημοκρατικούς θεσμούς, όπου με τη συμμετοχή όλων των μαθητών στις διαδικασίες τους, θα απελευθερώνονται οι δημιουργικές ικανότητες όλων των παιδιών, θα εθίζονται οι μαθητές στη συλλογική ζωή, θα αναπτύσσεται η υπευθυνότητα, θα κατοχυρώνονται τα δικαιώματα αλλά και θα συνειδητοποιούνται τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις των μαθητών.
6. Με τον κανονισμό αυτό κατοχυρώνεται ο ρόλος των μαθητικών κοινοτήτων και αναπτύσσεται το πλαίσιο της δημοκρατικής ζωής στο σχολείο. Στους μαθητές απομένει να αξιοποιήσουν αυτές τις δυνατότητες, αναπτύσσοντας τις λειτουργίες των μαθητικών κοινοτήτων με τη συμμετοχή όλων των παιδιών στις διαδικασία για λήψη , των αποφάσεων με επεξεργασία απόψεων, ώστε οι μαθητές να έχουν γνώμη για τα θέματα που τους αφορούν. Με την υλοποίηση αυτού του κανονισμού και τη μαθητική πρωτοβουλία οι μαθητικές κοινότητες θα αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο και θα συμμετέχουν ενεργά στη ζωή και στη λειτουργία του σχολείου.
7. Οι μαθητικές κοινότητες είναι κύτταρα δημοκρατικής ζωής στο σχολείο. Αποτελούν χώρο πρωτοβουλίας, αναζήτησης και δημιουργίας. Συνδέονται άρρηκτα με την εκπαιδευτική διαδικασία και διαπνέονται, όπως η εκπαίδευση, από τα ιδανικά της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και της κοινωνικής και πνευματικής προόδου του λαού μας. Καλλιεργούν ακόμα την πίστη στις ανθρώπινες αξίες, στον ίδιο τον άνθρωπο, το ξεπέρασμα των διακρίσεων, την ισότητα των δύο φύλων καθώς και την πίστη στην ειρήνη και τη φιλία ανάμεσα στους λαούς.
8. Με τη λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων κατοχυρώνεται η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, χωρίς καμιά αναγόρευση κυρίαρχης ιδεολογίας, η ελευθερία της έκφρασης και η αβίαστη ανάπτυξη της προσωπικότητας κάθε μαθητή με την άσκηση στη δημοκρατική διαδικασία και τη δυνατότητα σχηματισμού απόψεων για όλα τα προβλήματα που απασχολούν τους μαθητές. Επίσης υποβοηθείται το έργο της μάθησης και της αγωγής, η διπλή αυτή αποστολή του σχολείου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
9. Οι μαθητές συμμετέχοντες στη ζωή των μαθητικών κοινοτήτων, μέσα σε πνεύμα δημοκρατικού διαλόγου, συνεργασίας και συλλογικότητας, θα αναδεικνύονται σε υπεύθυνα άτομα, με αναπτυγμένη δυνατότητα να κρίνουν και να εκτιμούν τη σημασία και το νόημα κάθε δραστηριότητας στα πλαίσια του σχολείου.
10. Οι μαθητικές κοινότητες εκφράζουν τη θέληση των μαθητών για τη ζωή και τη λειτουργία του σχολείου. Οι μαθητές διαμορφώνουν μέσα από τις λειτουργίες των μαθητικών κοινοτήτων τις απόψεις τους και προτείνουν λύσεις στο σύλλογο των καθηγητών και τη διεύθυνση για τα προβλήματα του σχολείου.
11. Οι μαθητικές κοινότητες συμβάλλουν, μαζί με τους άλλους φορείς του σχολείου, στην άνοδο του επιπέδου των σπουδών, στην καλλιέργεια των δημιουργικών κλίσεων, της πρωτοβουλίας και της υπευθυνότητας των μαθητών, στη δημιουργία γενικά ενός σχολείου που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της νεολαίας, του λαού και του τόπου. Από κοινού με την διεύθυνση και το σύλλογο των καθηγητών, αντιμετωπίζουν και λύνουν τα προβλήματα του σχολείου, τα προβλήματα των μαθητών.


Άρθρο 3
ΟΡΓΑΝΑ, ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ - ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ
1. Μαθητική κοινότητα αποτελεί το σύνολο των μαθητών κάθε τάξης ή, όπου οι τάξεις διαιρούνται σε τμήματα, το σύνολο των μαθητών κάθε τμήματος.
2. Ισότιμα μέλη κάθε μαθητικής κοινότητας είναι υποχρεωτικά όλοι οι μαθητές κάθε τάξης ή τμήματος. Τα μέλη κάθε μαθητικής κοινότητας έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στις τακτικές ή έκτακτες γενικές συνελεύσεις με δικαίωμα λόγου, ελέγχου και ψήφου, να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ημερήσιας διάταξης των γενικών συνελεύσεων με γραπτή πρότασή τους προς το συμβούλιο κάθε μαθητικής κοινότητας, να αρθρογραφούν στις εφημερίδες των μαθητικών κοινοτήτων.
3. Τα μέλη οφείλουν να συμμορφώνονται με τις διατάξεις του κανονισμού λειτουργίας και τις αποφάσεις των συνελεύσεων των μαθητικών κοινοτήτων, να εναρμονίζουν τη δράση τους σύμφωνα με τα γενικότερα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των μαθητικών κοινοτήτων, να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την πραγματοποίηση των αποφάσεων των συνελεύσεων, να πληρώνουν τη συνδρομή τους στις μαθητικές κοινότητες, εφ' όσον προβλέπεται συνδρομή με απόφαση της γενικής συνέλευσης κάθε μαθητικής κοινότητας (τάξης ή τμήματος).
4. Όργανα κάθε μαθητικής κοινότητας είναι:
    α) Η Γενική Συνέλευση
    β) Το 5μελές Συμβούλιο
5. Η γενική συνέλευση, όπου μετέχουν όλα τα μέλη κάθε μαθητικής κοινότητας, δηλαδή όλοι οι μαθητές κάθε τάξης ή τμήματος, είναι το ανώτερο όργανο κάθε μαθητικής κοινότητας. Στην γενική συνέλευση οι μαθητές συζητούν και αποφασίζουν για τα προβλήματα που τους απασχολούν.
6. Η ενική συνέλευση συγκαλείται τακτικά κάθε μήνα με την ευθύνη του συμβουλίου ή έκτακτα με πρωτοβουλία του συμβουλίου ή με αίτηση προς το συμβούλιο του 1 /2 των μελών κάθε μαθητικής κοινότητας. Οι τακτικές γενικές συνελεύσεις διεξάγονται σε κάθε τάξη ή τμήμα την τελευταία διδακτική ώρα (Τροπ. Γ2/336/1991). Οι τακτικές γενικές συνελεύσεις, ορίζονται σε διαφορετική μέρα κάθε μήνα σε συνεργασία των συμβουλίων με τους συλλόγους των καθηγητών και τη διεύθυνση.
7. Οι έκτακτες γενικές συνελεύσεις συγκαλούνται εκτός διδακτικών ωρών.
8. Στις γενικές συνελεύσεις προεδρεύει το τριμελές προεδρείο που εκλέγεται από τη γενική συνέλευση. Ο πρώτος σε ψήφους εκλέγεται πρόεδρος, ο δεύτερος γραμματέας και ο τρίτος αντιπρόεδρος. Προεδρεύει ο πρόεδρος με συλλογική συμμετοχή και ευθύνη του προεδρείου.
9. Στις γενικές συνελεύσεις των μαθητικών κοινοτήτων των γυμνασίων παραβρίσκεται καθηγητής που ορίζεται στην αρχή της χρονιάς για κάθε κοινότητα από το σύλλογο των καθηγητών. Σκοπός της παρουσίας του είναι να συμβουλεύει τους μαθητές αποκλειστικά σε διαδικαστικά θέματα. Η παράγραφος αυτή δεν εφαρμόζεται στα λύκεια και στις τεχνικές-επαγγελματικές σχολές.
10. Στην πρώτη γενική συνέλευση κάθε σχολικής χρονιάς, που συνέρχεται μέσα στον πρώτο μήνα των μαθημάτων, εκλέγεται 5μελές συντονιστικό όργανο, το συμβούλιο της μαθητικής κοινότητας.
H πρώτη συνέλευση κάθε χρονιάς συγκαλείται με ευθύνη του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου (των μελών που έχουν παραμείνει, δεν έχουν αποφοιτήσει).
11. Η τελευταία γενική συνέλευση κάθε χρονιάς αποφαίνεται για τον απολογισμό των πράξεων του συμβουλίου καθώς και για τον οικονομικό απολογισμό που τον εγκρίνει ή τον απορρίπτει. Το συμβούλιο παραμένει σε λειτουργία μέχρι και την τελευταία ώρα λειτουργίας του σχολείου κάθε χρόνο.
12. Δικαίωμα για υποβολή ή πρόταση υποψηφιότητας έχουν όλοι οι μαθητές, όλα τα μέλη της μαθητικής κοινότητας.
13. Οι εκλογές για την ανάδειξη των συμβουλίων πρέπει να ακολουθούν, ύστερα από πλατύ διάλογο πάνω στα προβλήματα των μαθητών και του σχολείου.
14. Η διαδικασία της εκλογής είναι η ακόλουθη:
     α) Από τη γενική συνέλευση εκλέγεται 3μελής εφορευτική επιτροπή που έχει την ευθύνη για την διεξαγωγή των εκλογών. Τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής δεν μπορούν να είναι υποψήφιοι για το συμβούλιο.
     β) Στο γυμνάσιο ο καθηγητής - στην εφορευτική,, επιτροπή, χωρίς ψήφο με σκοπό σύμβουλος συμμετέχει να συμβουλεύει τους μαθητές για διαδικαστικά θέματα.
    γ) Η εφορευτική επιτροπή γράφει με αλφαβητική σειρά τα ονόματα των υποψηφίων σε φύλλα χαρτιού (ψηφοδέλτια), τόσα όσα είναι και οι μαθητές.
    δ) Η ψηφοφορία είναι μυστική. Κάθε μαθητής σημειώνει, μπλε μελάνι, σταυρό δίπλα στα ονόματα των υποψηφίων της προτίμησής τους. Κάθε μαθητής έχει δικαίωμα να σημειώνει από ένα μέχρι πέντε σταυρούς. Ψηφοδέλτια που έχουν διακριτικά γνωρίσματα ή σταυρούς περισσότερους από πέντε θεωρούνται από την εφορευτική επιτροπή άκυρα. Οποιοδήποτε μέλος της μαθητικής κοινότητας έχει το δικαίωμα να υποβάλλει στην εφορευτική επιτροπή ένσταση, αν θεωρεί ότι παραβιάστηκε η μυστικότητα της ψηφοφορίας ή δεν τηρείται ο κανονισμός των μαθητικών κοινοτήτων. Η εφορευτική επιτροπή είναι η μόνη αρμόδια για να κρίνει την οποιαδήποτε ένσταση.
    ε) Οι πέντε πρώτοι σε σταυρούς υποψήφιοι αποτελούν τα τακτικά μέλη του συμβουλίου και οι τρεις επόμενοι τα αναπληρωματικά. Σε περίπτωση ισοψηφίας, οι εκλογές επαναλαμβάνονται μεταξύ αυτών που ισοψήφησαν. Αν μετά από δύο επαναληπτικές ψηφοφορίες παραμένει η ισοψηφία τότε γίνεται κλήρωση.
    στ) Μετά την εκλογή συντάσσεται και υπογράφεται πρακτικό από την εφορευτική επιτροπή που κοινοποιείται με ευθύνη της στη διεύθυνση του σχολείου.
15. Το συμβούλιο συγκροτείται σε σώμα στην πρώτη του συνεδρίαση με φανερή ψηφοφορία μεταξύ των μελών του. Αποτελείται από τον πρόεδρο, το γραμματέα, τον ταμία και 2 μέλη. Το 5μελές προεδρείο συντονίζει τη λειτουργία της μαθητικής κοινότητας, και την εκπροσωπεί μεταφέροντας τις αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων στις συναντήσεις - συνεργασίες με τις άλλες μαθητικές κοινότητες, τη διεύθυνση του σχολείου, το σύλλογο των καθηγητών.
16. Οι συνεδριάσεις του συμβουλίου διεξάγονται εκτός διδακτικών ωρών στο χώρο του σχολείου.
17. Ο πρόεδρος του συμβουλίου προεδρεύει στις συνεδριάσεις του και συγκαλεί με ευθύνη του τις έκτακτες συνεδριάσεις του συμβουλίου. Υπογράφει την αλληλογραφία και μαζί με τον ταμία τις αποδείξεις εισπράξεων και πληρωμών. Υπογράφει επίσης την ημερήσια διάταξη του συμβουλίου της μαθητικής κοινότητας.
18. Ο γραμματέας αναπληρώνει τον πρόεδρο, τηρεί βιβλίο πρακτικών των συνεδριάσεων του συμβουλίου, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη για τις συνεδριάσεις του σε συνεργασία με τα άλλα μέλη του προεδρείου. Την ημερήσια διάταξη υπογράφουν ο πρόεδρος και ο γραμματέας. Φροντίζει επίσης, για την διεξαγωγή της αλληλογραφίας.
19. Ο ταμίας τηρεί βιβλίο ταμείου, έχει την ευθύνη εισπράξεων και πληρωμών της μαθητικής κοινότητας.
20. Τα δύο άλλα μέλη του συμβουλίου είναι ισότιμα προς τα υπόλοιπα μέλη του συμβουλίου.
21. Το 5μελές συμβούλιο έχει συλλογική ευθύνη για το συντονισμό των λειτουργιών της μαθητικής κοινότητας.
22. Το συμβούλιο συνεδριάζει τακτικά μία φορά την εβδομάδα και έκτακτα με πρωτοβουλία του προέδρου ή τριών μελών του. Το συμβούλιο βρίσκεται σε απαρτία αν παραβρίσκονται τουλάχιστον 3 μέλη του.
23. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία και όλα τα μέλη δικαιούνται από μία ψήφο. Το συμβούλιο είναι κάθε στιγμή ανακλητό από τη γενική συνέλευση που το εξέλεξε. Σε περίπτωση που ένα μέλος του συμβουλίου παραιτηθεί ή ανακληθεί τη θέση του παίρνει ο
κατά σειρά πρώτος αναπληρωματικός. Αν παραιτηθεί ή ανακληθεί ο πρόεδρος, το συμβούλιο μετά τη συμπλήρωσή του, επανασυγκροτείται σε σώμα. Αν παραιτηθούν τρία ή περισσότερα μέλη του συμβουλίου (ή ανακληθούν από τη γενική συνέλευση), επαναλαμβάνονται οι εκλογές.
24.Όλες οι ψηφοφορίες, εκτός από αυτήν για την ανάδειξη του συμβουλίου, είναι φανερές.
25.Τα συμβούλια των μαθητικών κοινοτήτων εκπροσωπούν τους μαθητές στη συνεργασία τους με τους άλλους φορείς του σχολείου. 26. Οι μαθητές είναι μόνοι υπεύθυνοι για τη λειτουργία των
μαθητικών κοινοτήτων. Το συμβούλιο κάθε μαθητικής κοινότητας έχει μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας της τάξης ή του τμήματος δικό του ερμάρια, για να φυλάει εκεί τα βιβλία και τα έγγραφα που χρησιμοποιεί. Η διεύθυνση του σχολείου πρέπει να εξασφαλίσει τα σχετικά ερμάρια.
27. Σε κάθε σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θεσμοθετείται η συνέλευση όλων των μαθητών του σχολείου, που συγκαλείται για να συζητήσει και να αποφασίσει για κοινά προβλήματα των μαθητών.
H γενική συνέλευση του σχολείου συγκαλείται τακτικά 3 φορές σε κάθε σχολική χρονιά με την ευθύνη του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου ή έκτακτα με πρωτοβουλία του μαθητικού συμβουλίου ή με αίτηση προς το συμβούλιο των 2/3 των μαθητικών κοινοτήτων κάθε σχολείου. Οι τακτικές γενικές συνελεύσεις σχολείου συγκαλούνται στις τρεις τελευταίες διδακτικές ώρες (Τροπ. Γ2/336/1991) . Οι έκτακτες εκτός διδακτικών ωρών. Τόσο οι τακτικές όσο και οι έκτακτες γενικές συνελεύσεις βρίσκονται σε απαρτία αν παραβρίσκονται τα 2/3 των μαθητών κάθε σχολείου.
28. Στις γενικές συνελεύσεις του σχολείου προεδρεύει το μαθητικό συμβούλιο του σχολείου. Στις γενικές συνελεύσεις του γυμνασίου παραβρίσκονται και οι καθηγητές-σύμβουλοι των τάξεων με δικαίωμα λόγου. Ο σκοπός της παρουσίας τους είναι για να συμβουλεύουν σε διαδικαστικά θέματα.
29. Στην πρώτη γενική συνέλευση κάθε σχολικής χρονιάς που συνέρχεται μέσα στις πρώτες 45 μέρες και μετά από την εκλογή των συμβουλίων των μαθητικών κοινοτήτων, εκλέγεται 15μελές συντονιστικό όργανο για κάθε σχολείο: το μαθητικό συμβούλιο του σχολείου. Η συνέλευση αυτή συγκαλείται με ευθύνη των μελών του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου της προηγούμενης χρονιάς που δεν έχουν αποφοιτήσει.
30. Οι αρμοδιότητες του μαθητικού συμβουλίου κάθε σχολείου είναι:
    α) Ο συντονισμός της λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων του σχολείου.
    β) Η εκπροσώπηση των μαθητών του σχολείου στη συνεργασία τους με τους άλλους φορείς (τις μαθητικές κοινότητες άλλων σχολείων, το σύλλογο των καθηγητών και τη διεύθυνση, τους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων του σχολείου τους, την τοπική αυτοδιοίκηση).
    γ) Η προώθηση των αποφάσεων των μαθητών στα θέματα που τους απασχολούν.
31. Οι εκλογές για την ανάδειξη του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου πρέπει να ακολουθούν μετά από διάλογο πάνω στα προβλήματα των μαθητών και του σχολείου.
32. Δικαίωμα υποβολής ή πρόταση υποψηφιότητας έχουν όλοι οι μαθητές κάθε σχολείου.
33. Η διαδικασία της εκλογής είναι η ακόλουθη:
    α) Από κάθε μαθητική κοινότητα εκλέγεται ένας αντιπρόσωπος για την εφορευτική επιτροπή που έχει την ευθύνη για τη διεξαγωγή των εκλογών. Τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής δεν μπορούν να είναι υποψήφιοι για το μαθητικό συμβούλιο του σχολείου.
    β) Η εφορευτική επιτροπή γράφει με αλφαβητική σειρά τα ονόματα των υποψηφίων σε ψηφοδέλτια τόσα όσοι και οι μαθητές του σχολείου.
    γ) Η ψηφοφορία είναι μυστική. Κάθε μαθητής σημειώνει με μπλε. . μελάνι σταυρό δίπλα στα ονόματα των υποψηφίων της προτίμησής του. Κάθε μαθητής έχει δικαίωμα να σημειώνει από ένα μέχρι επτά σταυρούς. Ψηφοδέλτια που έχουν παραπάνω από 7 σταυρούς ή άλλα διακριτικά γνωρίσματα θεωρούνται από την εφορευτική επιτροπή άκυρα. Η εφορευτική επιτροπή είναι η μόνη αρμόδια για να κρίνει την οποιαδήποτε ένσταση.
    δ) Οι 15 πρώτοι σε σταυρούς υποψήφιοι αποτελούν τα τακτικά μέλη του μαθητικού συμβουλίου και οι 5 επόμενοι τα αναπληρωματικά. Σε περίπτωση ισοψηφίας οι εκλογές επαναλαμβάνονται μεταξύ αυτών . που ισοψήφησαν. Αν στην επαναληπτική ψηφοφορία παραμείνει η ισοψηφία τότε γίνεται κλήρωση.
    ε) Μετά την εκλογή συντάσσεται και υπογράφεται πρακτικό από την εφορευτική επιτροπή που κοινοποιείται με ευθύνη της στη διεύθυνση του σχολείου.
34. Το μαθητικό συμβούλιο του σχολείου συγκροτείται σε σώμα στην πρώτη του συνεδρίαση με φανερή ψηφοφορία μεταξύ των μελών του. Αποτελείται από τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, το γραμματέα και 12 μέλη ισότιμα με το προεδρείο. Οι αρμοδιότητες του προεδρείου είναι αντίστοιχες με αυτές των μελών των συμβουλίων των μαθητικών κοινοτήτων.
35. Το μαθητικό συμβούλιο συνεδριάζει στο σχολείο εκτός διδακτικών ωρών, τακτικά μία φορά τη βδομάδα ή έκτακτα με πρωτοβουλία του προεδρείου ή 8 μελών του. Βρίσκεται σε απαρτία αν παραβρίσκονται τουλάχιστον 8 μέλη του.
36. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία και όλα τα μέλη έχουν μία ψήφο. Το συμβούλιο είναι ανακλητό από τη γενική συνέλευση που το εξέλεξε. Για να ανακληθεί το μαθητικό συμβούλιο, τη συνέλευση του σχολείου πρέπει να συγκαλέσουν τα 2/3 των μαθητικών κοινοτήτων και να παραβρίσκονται και να ψηφίσουν τουλάχιστον τα 2/3 των μαθητών που ψήφισαν για να το εκλέξουν.
37. Σε περίπτωση που ένα μέλος του μαθητικού συμβουλίου παραιτηθεί, τη θέση του παίρνει ο κατά σειρά πρώτος αναπληρωματικός. Αν παραιτηθεί ή ανακληθεί ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος ή ο γραμματέας, το συμβούλιο, μετά τη συμπλήρωσή του, συμπληρώνει με ψηφοφορία την κενή θέση του προεδρείου. Αν παραιτηθούν 8 ή περισσότερα μέλη του συμβουλίου (ή ανακληθούν από τη γενική συνέλευση του σχολείου) τότε επαναλαμβάνονται οι εκλογές.
38. Το τριμελές προεδρείο του μαθητικού συμβουλίου εκπροσωπεί το σχολείο.
39. Τρεις εκπρόσωποι των μαθητικών κοινοτήτων, που ορίζονται με απόφαση του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου μετέχουν στο σχολικό συμβούλιο του σχολείου, κατά τις διατάξεις του άρθρου 51 του Ν. 1566/1985. Ο πρόεδρος του μαθητικού συμβουλίου μετέχει στη σχολική επιτροπή του σχολείου κατά τις διατάξεις του άρθρου 52 του Ν. 1566/85.
40. Και μετά την εκλογή του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου ο κυρίαρχος λόγος παραμένει στις γενικές συνελεύσεις των μαθητικών κοινοτήτων, που είναι τα ανώτατα όργανά τους.


Άρθρο 4
ΠΟΡΟΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

1. Οι πόροι κάθε μαθητικής κοινότητας είναι τακτικοί και έκτακτοι. Τακτικοί είναι οι εισφορές των μελών της κοινότητας, σύμφωνα με όσα θα καθορίσει η πρώτη γενική συνέλευση κάθε μαθητικής κοινότητας.
Έκτακτοι πόροι είναι όσοι προέρχονται από προσφορές και εισπράξεις από διάφορες εκδηλώσεις της μαθητικής κοινότητας.
2. Ποσά που προέρχονται από εκδηλώσεις, στις οποίες παίρνουν μέρος μαθητές από διάφορες μαθητικές κοινότητες του σχολείου, χωρίζονται σε ίσα μέρη και μοιράζονται στα ταμεία των μαθητικών κοινοτήτων από το μαθητικό συμβούλιο του σχολείου.
3. Τους πόρους της μαθητικής κοινότητας διαχειρίζεται το συμβούλιό της. Οι αποδείξεις είσπραξης και πληρωμής υπογράφονται από τον πρόεδρο και τον ταμία.
4. Οι πόροι που μένουν στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς παραδίδονται στη διεύθυνση του σχολείου και φυλάσσονται απ' αυτήν, μεταφέρονται δε στην επόμενη τάξη, ενώ το υπόλοιπο του ταμείου της τελευταίας τάξης παραδίδεται στην πρώτη τάξη του επόμενου σχολικού χρόνου.


Άρθρο 5
ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑ

Για να κατοχυρωθεί η ουσιαστική και απρόσκοπτη λειτουργία του σχολείου προϋπόθεση αποτελεί η ανάπτυξη της συνεργασίας καθηγητών-μαθητών. Τα θέματα που δημιουργούνται
από τη συμπεριφορά των μαθητών μέσα στο σχολείο δεν αποτελούν αντικείμενο προστριβής και αντιδικίας αλλά αντιμετωπίζονται με διάλογο, κατανόηση και καλή θέληση.
2. Σε περιπτώσεις που δημιουργείται πρόβλημα από τη συμπεριφορά μαθητή ή μαθήτριας στο σχολείο, ανεξάρτητα και πέρα από τη διαδικασία επιβολής ποινών, όπως ορίζεται από τη σχολική νομοθεσία, η γενική συνέλευση της μαθητικής κοινότητας, στην οποία ανήκει ο μαθητής ή η μαθήτρια συνέρχεται έκτακτα με πρωτοβουλία του συμβουλίου της κοινότητας, συζητάει το θέμα και εισηγείται τον τρόπο αντιμετώπισής του στο σύλλογο των καθηγητών που έχει και την ευθύνη της τελικής απόφασης.
3. Ο πρόεδρος της μαθητικής κοινότητας μεταφέρει στο σύλλογο των καθηγητών την άποψη της γενικής συνέλευσης της κοινότητας.
4. Ο πρόεδρος της μαθητικής κοινότητας καθώς και το προεδρείο του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου παραβρίσκονται στις αντίστοιχες συνεδριάσέις του συλλόγου των καθηγητών με δικαίωμα λόγου.
5. Μαθητής, παραπεμπόμενος για παράπτωμα στο σύλλογο των καθηγητών, έχει το δικαίωμα της απολογίας.
6. Σε κάθε περίπτωση που συζητούνται στο σύλλογο των καθηγητών πειθαρχικά θέματα παραβρίσκονται στις σχετικές συνεδριάσεις με δικαίωμα λόγου και οι εκπρόσωποι των μαθητών που αναφέρονται στην παράγραφο 4 αυτού του άρθρου.


Άρθρο 6
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ
1. Οι μαθητικές κοινότητες των διαφόρων τάξεων ή τμημάτων μπορούν, μετά από απόφαση ή των γενικών συνελεύσεων, ή των συμβουλίων τους ή του, μαθητικού συμβουλίου του σχολείου να πραγματοποιούν κοινές εκδηλώσεις.
2. Το σχολείο, πέρα από χώρος παιδείας, μπορεί και πρέπει να γίνει χώρος πολιτιστικής δημιουργίας και ανάπτυξης καθώς και καλλιέργειας του αθλητικού πνεύματος και της άθλησης. Οι μαθητικές κοινότητες, με δική τους πρωτοβουλία και με τη συνεργασία και την τελική έγκριση της διεύθυνσης και του συλλόγου των καθηγητών του σχολείου, προωθούν πολιτιστικές εκδηλώσεις (επιστημονικές διαλέξεις, συζητήσεις, ποιητικές ή μουσικές βραδιές, συναυλίες, εκθέσεις, θέατρο κ.λ.π.) που αναφέρονται σε κάθε μορφή επιστήμης και τέχνης, όπως επίσης και διοργανώσεις αθλητικών αγώνων. Σε κάθε σχολείο μπορεί να ιδρυθούν όμιλοι ψυχαγωγικού και πολιτιστικού χαρακτήρα, στους οποίους μπορούν να δραστηριοποιούνται οι μαθήτριες και οι μαθητές, από διάφορες τάξεις ή τμήματα, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους (π.χ. κινηματογραφικός όμιλος, θεατρικός, φωτογραφικός, σκακιστικός, όμιλος φίλων του περιβάλλοντος, λογοτεχνικός, μουσικός, αθλητικός, πρακτικών κατασκευών κ.λ.π.). Οι συνεδριάσεις αυτών των ομίλων πραγματοποιούνται στο σχολείο, σε ώρες εκτός των διδακτικών, ικανοποιούν τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα των μαθητών και καλλιεργούν το ταλέντο των μελών τους. Αρμόδιο όργανο για το συντονισμό της δουλειάς τους είναι το μαθητικό συμβούλιο του σχολείου.
3. Στις συνεδριάσεις του συλλόγου των καθηγητών, όταν συζητιούνται πολιτιστικές, αθλητικές και γενικά μαθητικές δραστηριότητες (π.χ. συγκρότηση βιβλιοθήκης, μορφωτικές επισκέψεις και εκδρομές, διοργάνωση σχολικών εορτών, δημιουργία και συντήρηση σχολικού μουσείου κ.λ.π.) συμμετέχει με δικαίωμα λόγου, το προεδρείο του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου.
4. Η ελευθερία της έκφρασης αναγνωρίζεται ως βασικό μέσο αγωγής και επικοινωνίας. Το δικαίωμα αυτό στο σχολικό περιβάλλον υλοποιείται με τα παρακάτω:
    α) Με ευθύνη του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου υπάρχει στο σχολείο πίνακας μαθητικών ανακοινώσεων για μαθητικά θέματα.
H διεύθυνση του σχολείου θα πρέπει, σε συνεννόηση με το μαθητικό συμβούλιο, να παραχωρήσει το χώρο που θα αναρτηθεί ο πίνακας σε κεντρικό σημείο του σχολείου. Ευνόητο είναι πως ο πίνακας αυτός θα χρησιμοποιείται και από τις μαθητικές κοινότητες, για μαθητικά θέματα.
    β) Με πρωτοβουλία επίσης των μαθητικών κοινοτήτων μπορούν να εκδίδονται έντυπα (σχολικό περιοδικό, εφημερίδα, ενημερωτικά έντυπα) από τους μαθητές για την ενημέρωση και την ανταλλαγή απόψεων με τους συμμαθητές τους ή και τους άλλους φορείς του σχολείου. Την ευθύνη για τη σύνταξη του περιοδικού ή της εφημερίδας θα έχει συντακτική επιτροπή που θα αποτελείται από μέλη της μαθητικής κοινότητας. Καθηγητής - σύμβουλος, ορίζεται από το σύλλογο των καθηγητών, για τη συμπαράσταση και βοήθεια στην έκδοση των εντύπων.
5. Η αμφίεση μέσα στο σχολείο ανήκει στην προσωπική ευθύνη των ίδιων των μαθητριών και των μαθητών. Η μαθητική κοινότητα έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει, όταν παρατηρούνται ακρότητες ή εκκεντρισμοί και να συστήνει συμμόρφωση σε ότι θεωρείται αντικειμενικά ευπρεπές και είναι πλατιάς κοινωνικής αποδοχής. Τα οποιαδήποτε προβλήματα όμως σχετικά με την εμφάνιση των μαθητριών ή των μαθητών αντιμετωπίζονται με πνεύμα διαλόγου, καλής θέλησης και με συνεννόηση των μαθητικών κοινοτήτων με τη διεύθυνση του σχολείου, το σύλλογο των καθηγητών και το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων. Αν ανάλογο θέμα παραπεμφθεί για συζήτηση και απόφαση στο σύλλογο των καθηγητών, όπου ανήκει και η όποια τελική απόφαση, στη συζήτηση του συλλόγου καθηγητών παραβρίσκονται, με δικαίωμα λόγου, ο πρόεδρος της μαθητικής κοινότητας, στην οποία ανήκει η μαθήτρια ή ο μαθητής που κρίνεται, καθώς και το τριμελές προεδρείο του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου.
6. Η καθαριότητα και η διατήρηση σε καλή κατάσταση των σχολικών χώρων και των μέσων διδασκαλίας (θρανία, μαυροπίνακες, εποπτικά μέσα διδασκαλίας, έπιπλα κ.τ.λ.) όχι μόνο αποτελούν προϋπόθεση για τη σωστή και αποδοτική λειτουργία του σχολείου αλλά και υποχρέωση της σχολικής κοινότητας απέναντι στα μέλη της και στον ελληνικό λαό.
7. Οι μαθητικές κοινότητες και τα μέλη τους αναλαμβάνουν να περιφρουρήσουν το δικαίωμα των μαθητών να ζουν τη σχολική ζωή τους σε χώρους που θα πληρούν τις προϋποθέσεις για μάθηση, να περιφρουρήσουν την περιουσία του ελληνικού λαού. Σκόπιμη φθορά της σχολικής περιουσίας με πράξεις ή παραλείψεις αποτελεί ουσιαστικά αντικοινωνική συμπεριφορά αφού η δαπάνη για αγορά, επιδιόρθωση ή αντικατάσταση προέρχεται από τους φόρους που πληρώνει ο εργαζόμενος ελληνικός λαός. Οι μαθητικές κοινότητες σ' αυτό το θέμα συνεργάζονται και υποβοηθούν την διεύθυνση του σχολείου, που βέβαια έχει την ευθύνη για την προστασία των μέσων διδασκαλίας καθώς και για την καθαριότητα του διδακτηρίου και των υπολοίπων σχολικών χώρων. Οι μαθητικές κοινότητες επίσης μπορούν και πρέπει να επεμβαίνουν και ελέγχουν τα μέλη τους, ώστε να αποφεύγεται η αναγραφή στους τοίχους των αιθουσών διδασκαλίας, των διαδρόμων και των κοινοχρήστων χώρων συνθημάτων, σχημάτων, συμβόλων, ασέμνων λέξεων ή φράσεων κ.τ.λ. που και αντιαισθητικά είναι αλλά και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια υποβαθμίζουν.
8. Οι μαθητικές κοινότητες σε συνεργασία και μετά από έγκριση του συλλόγου καθηγητών έχουν την ευθύνη για την παρακολούθηση των συνθηκών λειτουργίας των σχολικών κυλικείων. Το μαθητικό συμβούλιο κάθε σχολείου και εκπρόσωποι των καθηγητών θα πρέπει να ελέγχουν την καθαριότητα και τον τρόπο εξυπηρέτησης των μαθητών στα κυλικεία.
9. Οι μαθητικές κοινότητες έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν σχολικούς χώρους για τις δραστηριότητες που περιγράφει ο κανονισμός λειτουργίας τους.


Άρθρο 7
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
1. Από την κοινοποίηση αυτού του κανονισμού παύει η ισχύς του από 31.3.1982 προηγούμενου κανονισμού λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων.
2. Ο κανονισμός αυτός εφαρμόζεται υποχρεωτικά από το σχολικό έτος 1986-87 σε όλες τις σχολικές μονάδες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δημόσιες και ιδιωτικές.
3. Με τη φροντίδα και την ευθύνη της διεύθυνσης και του συλλόγου των διδασκόντων κάθε σχολείου, ο κανονισμός αυτός διανέμεται σε όλους τους διδάσκοντες, αναρτάται σε εμφανές σημείο κάθε σχολείου, παραδίδεται ένα αντίτυπο στο συμβούλιο κάθε μαθητικής κοινότητας και γίνεται ευρεία ενημέρωση των μαθητών για το περιεχόμενό του.
4. Η τήρηση του κανονισμού αποτελεί αντικείμενο καθημερινής προσπάθειας των οργάνων της κοινότητας, βασίζεται όμως κύρια στην υπευθυνότητα των μελών της σχολικής ζωής.

«Την κορόιδευαν τα άλλα παιδιά στο σχολείο»


Σε πολύ κρίσιμη κατάσταση η 13χρονη από την Αλβανία που επιχείρησε να αυτοπυρποληθεί στο σπίτι της στα Καμίνια



«Το μόνο πρόβλημα που τη βάραινε ήταν το σχολείο. Το παιδί ήρθε στην Ελλάδα από την Αλβανία στα 11 της χρόνια και πήγε αμέσως στην Ε' δημοτικού. Δεν μπορούσε να προχωρήσει στα μαθήματα και αναγκάστηκε να το διακόψει. Οχι γιατί δεν ήθελε το σχολείο, αλλά επειδή δεν μπορούσε να συνεχίσει. Επαναλάμβανε συνέχεια ότι τα παιδιά την κορόιδευαν. Αυτό την πλήγωνε, τη στεναχωρούσε. Ισως αν δεν υπήρχε τόση αδιαφορία, το μοιραίο πρωί να ήταν στο σχολείο του και να μη γινόταν αυτό που έγινε», λέει ο Λεονάρντ, στενός φίλος της οικογένειας.
Στο φροντισμένο και τακτοποιημένο παιδικό δωμάτιο της οικογένειας στα Καμίνια, τα δυο κρεβάτια - της 13χρονης Τζένης και του μικρότερου αδελφού της - μια μέρα μετά το τραγικό συμβάν, ήταν άδεια. Οι τοίχοι του δωματίου είναι γεμάτοι με κοριτσίστικες ζωγραφιές, εικόνες του Μπάτμαν και τα ράφια γεμάτα με αρκουδάκια και άλλα παιχνίδια. Η 13χρονη Τζένη - που περιέλουσε το πρωί της Παρασκευής το σώμα της με νέφτι και αυτοπυρπολήθηκε - νοσηλεύεται σε πάρα πολύ βαριά κατάσταση, διασωληνωμένη με εγκαύματα σε όλο της το σώμα στο Νοσοκομείο Παίδων, ενώ ο αγαπημένος της αδελφός που δεν είχε μάθει ακόμα τι της συνέβη, φιλοξενείται σε άλλο σπίτι.
Η τραγωδία με την ανήλικη εκτυλίχθηκε στην είσοδο του σπιτιού της οικογένειάς της στα Καμίνια. Οπως ανακοινώθηκε από την Αστυνομία, το παιδί επιχείρησε να αυτοκτονήσει. Βρέθηκε ένα ιδιόχειρο σημείωμα από το οποίο εκτιμήθηκε ότι η 13χρονη αντιμετώπιζε προβλήματα στο σπίτι της.
Στενοί συγγενείς της 13χρονης και φίλοι της οικογένειας που προχθές το μεσημέρι πήγαν στο σπίτι για να συμπαρασταθούν στους γονείς, αμφισβητούν έντονα την εκδοχή της απόπειρας αυτοκτονίας, πιστεύουν ότι κάτι άλλο συνέβη και περιμένουν τα αποτελέσματα της αστυνομικής έρευνας. Μιλούν για μια δεμένη οικογένεια. Οι γονείς ήρθαν από την Αυλώνα στην Αθήνα πριν από 12 χρόνια. Μέχρι να καταφέρουν να τακτοποιηθούν, αναγκάστηκαν να αφήσουν τα παιδιά στους παππούδες τους. «Οι γονείς δουλεύουν σκληρά. Ο πατέρας οικοδόμος, κάνει μεροκάματα. Στερούσαν και στερούν από τον εαυτό τους για να μη λείψει τίποτα στα παιδιά τους, να τους προσφέρουν ό,τι μπορούν. Τα έχουν με τα δώρα τους, τα παιχνίδια τους, τις γιορτές τους. Εμείς, οι οικογένειές μας, έχουμε μεγαλώσει με πολλή φτώχεια αλλά και πολλή αγάπη», λέει ο Λεονάρντ.
Στα 11 της χρόνια η Τζένη και ο αδελφός της ήρθαν στην Ελλάδα για να μείνουν επιτέλους με τους γονείς τους και να ενωθεί η οικογένεια. Ο δρόμος για το κορίτσι ήταν μακρύς και τα εμπόδια στην ένταξή της στο σχολείο και στο καινούργιο περιβάλλον μεγάλα.
«Ηξερε ελληνικά, τόσα ώστε να μπορεί να συνεννοηθεί. Ομως δεν αρκούσαν για να μπορεί να διαβάζει και να γράφει», προσθέτει ο Λεονάρντ. «Εμενε πίσω στα μαθήματα, μέχρι που αναγκάστηκε να διακόψει το σχολείο. Οι δάσκαλοι είπαν στους γονείς για τα μαθήματα. Αλλά οι γονείς με τι τρόπο θα μπορούσαν να βοηθήσουν; Δεν είχαν τη δυνατότητα να το κάνουν. Με την κόρη μου είναι κολλητές φίλες σαν αδελφές. Της έλεγε συνέχεια ότι δεν ήθελε να πηγαίνει στο σχολείο επειδή την κορόιδευαν. Ηθελε, έλεγε, να βρει δουλειά για να βοηθήσει τους γονείς της».
Για το μοιραίο πρωί, οι συγγενείς εκφράζουν πολλές αμφιβολίες. «Αυτό που έγινε δεν το χωράει ανθρώπινος νους», λέει ο Αρμάντο, συγγενής της οικογένειας. «Εμείς θα ψάξουμε όσο μπορούμε για να μάθουμε την αλήθεια. Δεν μπορεί το παιδί να πήρε τέτοια απόφαση να βάλει με τόσο σκληρό, μαρτυρικό και βίαιο τρόπο τέλος στη ζωή του. Δεν είχε λόγους να το κάνει. Ακόμα και τα προβλήματα που είχε αντιμετωπίσει στο σχολείο, δεν δικαιολογούν τέτοια ενέργεια. Αλλα προβλήματα δεν είχε. Με τους γονείς της και τον αδελφό της ήταν συνέχεια».
«Ολο το σκηνικό αυτής της ημέρας γενικά είναι περίεργο», προσθέτει ο Λεονάρντ. «Η συμπεριφορά του παιδιού δεν παρέπεμπε με τίποτα σε τέτοια απόφαση. Λίγη ώρα πριν είχε φύγει από το σπίτι ο παππούς της για να ψωνίσει σε ένα μαγαζί της γειτονιάς. Του είχε πει μάλιστα ότι θα του ετοίμαζε τοστ. Οσο για το σημείωμα, εγώ που το διάβασα δεν βρήκα εξήγηση. Ηταν σαν ημερολόγιο που έγραφε πώς περνούσε την ημέρα της. Εγραψε κάπου ότι ο πατέρας της τη μάλωσε επειδή δεν είχε σκουπίσει. Δεν είναι λόγος αυτός για ό,τι συνέβη».



Ρεπορτάζ Λία Νεσφυγέ   -  Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ  -   

http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4659863

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011

Το σχολείο ισοπεδώνει τα παιδιά;


Προβληματισμοί για τον φόρτο μαθημάτων με αφορμή άρθρο της εφημερίδας «Die Zeit»

«Από τα σχολικά χρόνια έχω συγκρατήσει μόνο τα κενά στη μόρφωσή μου» είχε πει ο γνωστός ζωγράφος Οσκαρ Κοκόσκα (1886-1980). Και το θυμήθηκε η μεγάλη γερμανική εφημερίδα «Die Zeit» σε εκτεταμένο αφιέρωμα στις 11 Αυγούστου με το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς. Θέμα και προβληματισμός του αφιερώματος ήταν «αυτό που δεν πρέπει να μάθω». Υπάρχει δηλαδή μια έντονη αμφισβήτηση, από λίγους εκπαιδευτικούς ακόμη, για το αν είναι άμεση ανάγκη τα παιδιά από το Δημοτικό ως το Λύκειο να αρχίσουν να μαθαίνουν λιγότερα. Την ίδια στιγμή οι κινήσεις όσων καθορίζουν την ύλη και τα εκπαιδευτικά προγράμματα εδώ και σε άλλες χώρες της Ευρώπης φαίνεται να ακολουθούν αντίρροπη κατεύθυνση. Αυτή τη χρονιά, για παράδειγμα, δύσκολα κεφάλαια των Μαθηματικών θα διδαχθούν και στην Ελλάδα μια τάξη πιο κάτω, χωρίς να έχει φανεί από κάπου ότι οι μαθητές είναι στην πλειονότητά τους πιο έτοιμοι να αντιμετωπίσουν θετικά κάτι τέτοιο. Μία εβδομάδα αργότερα στην ίδια γερμανική εφημερίδα δημοσιεύθηκε το γράμμα ενός μικρού κοριτσιού, που πηγαίνει στην Τρίτη Γυμνασίου, με τίτλο: «Το κεφάλι μου είναι τίγκα» και στην πρώτη κιόλας πρόταση λέει: «Εχω ένα πρόβλημα, δεν έχω πια ζωή. Με τη λέξη ζωή εννοώ χόμπι, ελεύθερο χρόνο, διασκέδαση...». Στη συνέχεια αναφέρει ότι επιστρέφει στις τέσσερις το απόγευμα στο σπίτι και δεν πηγαίνει για ύπνο πριν από τις έντεκα. Οπως διηγείται στη συνέχεια, τηλεφώνησε στον Σχολικό Σύμβουλο για να του πει τα παράπονά της αλλά εκείνος γρήγορα τη διέκοψε και της εξήγησε ότι «το Γυμνάσιο είναι κατάλληλο μόνο για μαθητές με αυτάρκεια και συγκρότηση»! Χάος δηλαδή χωρίζει τον αρμόδιο για τα προγράμματα από ένα παιδί, το οποίο, όπως γράφει, θεωρεί όνειρο άπιαστο να γυρίσει καθημερινή στις τρεις το μεσημέρι στο σπίτι του και να καθήσει να βλέπει μόνο έξω από το παράθυρό του.


Στις συμπληγάδες πέτρες
Στη Γερμανία οι εργοδότες γκρινιάζουν επειδή μερικοί από τους υπαλλήλους τους δεν ξέρουν καν να συντάξουν σωστά και χωρίς ορθογραφικά λάθη ένα έγγραφο. Και οι καθηγητές στο πανεπιστήμιο είναι στην ίδια κατάσταση διότι θεωρούν ότι οι νέοι φοιτητές έρχονται με ανεπαρκείς γνώσεις στα Μαθηματικά. Ετσι οι άνθρωποι και εδώ και εκεί πιέζονται διπλά. Από ένα αναποτελεσματικό, όπως φαίνεται, εκπαιδευτικό σύστημα και από μια απαιτητική για τη μεγάλη μάζα επαγγελματική σταδιοδρομία μετά. Ο Gerhard Roth, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης για θέματα εγκεφάλου και συγγραφέας ενός βιβλίου σχετικού με το πώς μαθαίνουμε, αναφέρει: «Πέντε χρόνια μετά την αποφοίτηση από το Λύκειο, αν εξετάσεις τις γνώσεις που έχουν οι άνθρωποι, θα καταλάβεις ότι ο βαθμός απόδοσης του εκπαιδευτικού συστήματος είναι κοντά στο μηδέν. Τι σπατάλη ενέργειας και χρημάτων!».
 Εδώ ακριβώς ταιριάζει ένας ορισμός, τον οποίο δίνει όταν τον ρωτούν σχετικά ο καθηγητής της Ιστορίας της Εκπαίδευσης σε Πανεπιστήμιο του Βερολίνου H. E. Tenorth: «Μόρφωση είναι ό,τι απομένει όταν έχουμε ξεχάσει όλα όσα μάθαμε στο σχολείο». Ενας έλληνας εκπαιδευτικός μάλιστα μου διηγήθηκε τα σχετικά με την περίπτωση υποψηφίου στις Πανελλαδικές, που αφού πέρασε σε κάποια σχολή θετικών επιστημών πήγε, τον βρήκε, του ομολόγησε ότι από την άλλη ημέρα κιόλας των εξετάσεων είχε ξεχάσει όλα τα μαθηματικά και τον παρακάλεσε να αρχίσουν μαθήματα για να τα βάλει στη σωστή σειρά.

Σχολείο σαν γραμμή παραγωγής
Ο κ. Δημήτρης Γαβαλάς διδάσκει Μαθηματικά σε πρότυπο σχολείο, αλλά ασχολείται και με την έρευνα γύρω από τη συστημική εκπαίδευση, έχοντας ήδη δύο διδακτορικά στη Θεωρία Κατηγοριών και στη Διδακτική των Μαθηματικών και ένα καινούργιο βιβλίο: «Συστημική σκέψη και εκπαίδευση». Μιλώντας στο «Βήμα» κάνει έναν παραλληλισμό ανάμεσα στο τωρινό σχολείο και στην «ταινία παραγωγής», μια εφεύρεση από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα: «Το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα παραμένει ακόμη σύστημα της βιομηχανικής εποχής, βασισμένο δηλαδή στην εικόνα της γραμμής συναρμολόγησης. Στην πραγματικότητα το σχολείο μπορεί να είναι το πιο χτυπητό παράδειγμα στη σύγχρονη κοινωνία ενός θεσμού βασισμένου στη γραμμή συναρμολόγησης. Οπως κάθε γραμμή συναρμολόγησης, το σύστημα οργανώνεται σε διακριτά στάδια (τάξεις). Υποτίθεται ότι όλοι μετακινούνται από στάδιο σε στάδιο μαζί. Κάθε στάδιο έχει τους τοπικούς επιτηρητές - τους δασκάλους που είναι υπεύθυνοι για αυτό. Τάξεις των 20-40 μαθητών συναντιούνται για συγκεκριμένες περιόδους και υπάρχει και μια προγραμματισμένη ημέρα για τη διαδικασία των εξετάσεων. Ολο το σχολείο είναι σχεδιασμένο να τρέχει με ομοιόμορφη ταχύτητα,συμπληρωμένο με κουδούνια και αυστηρά ωρολόγια προγράμματα. Κάθε δάσκαλος ξέρει τι πρέπει να καλυφθεί ώστε να κρατήσει τη γραμμή σε κίνηση, αν και έχει μικρή επιρροή στην ταχύτητά της, η οποία καθορίζεται από συμβούλια και τυποποιημένα προγράμματα σπουδών».

Η δασκαλο-κεντρική προσέγγιση
Δεν είναι ευχάριστη η αντίληψη αυτή για τον τρόπο λειτουργίας ενός σχολείου, αλλά για πολλά από αυτά που γνωρίζουμε πώς λειτουργούν είναι ρεαλιστική. Ακόμη χειρότερη όμως είναι η συνέχεια αυτών των σκέψεων. «Το αποτέλεσμα είναι ένα μοντέλο για το σχολείοανεξάρτητο από την καθημερινή ζωή, κυβερνημένο με εξουσιαστικό τρόπο,προσανατολισμένο στην παραγωγή τυποποιημένου προϊόντος, και η εργασιακή ενέργεια απαιτείται από τον συνεχώς αυξανόμενο χώρο εργασίας της βιομηχανικής εποχής στον οποίο πρέπει να διατηρήσει τον έλεγχο. Το βιομηχανικό μοντέλο των σχολείων δεν άλλαξε απλώς το πώς μάθαιναν οι μαθητές, άλλαξε επίσης και το τι διδασκόταν. Σήμερα το εκπαιδευτικό σύστημα της “γραμμής συναρμολόγησης” βρίσκεται υπό πίεση (στρες). Τα προϊόντα του δεν κρίνονται επαρκή από την κοινωνία. Η παραγωγικότητά του αμφισβητείται. Και αυτό ανταποκρίνεται με τον μόνο τρόπο που το σύστημα γνωρίζει πώς να ανταποκριθεί: κάνοντας αυτό που έκανε πάντοτε, αλλά πιο σκληρά. Τα εργασιακά βάρη αυξάνονται. Οι προτυποποιημένες εξετάσεις εντατικοποιούνται. Μεταξύ των νευροφυσιολόγων υπάρχει μια κοινή έκφραση: Ο εγκέφαλος κατεβάζει ταχύτητα τελώντας υπό πίεση”. Οταν φοβόμαστε καταφεύγουμε στις πιο συνηθισμένες μας συμπεριφορές - τα μεγαλύτερα ανθρώπινα συστήματα δεν διαφέρουν. Είτε το ενστερνίζονται είτε όχι, οι εκπαιδευτικοί αντιδρούν στο ασυνήθιστο άγχος και στην πίεση που βιώνουν με το να αυξάνουν την ταχύτητα της γραμμής συναρμολόγησης. Ενώ αυτό μπορεί να παράγει λίγο περισσότερο αποτέλεσμα, όλοι μας - μαθητές, δάσκαλοι και γονείς - πρέπει να ρωτήσουμε αν παράγει περισσότερη μάθηση. Ταυτόχρονα ορίζει λειτουργικά τα “έξυπνα” και τα “χαζά” παιδιά. Αυτοί που δεν μαθαίνουν με την ταχύτητα της γραμμής συναρμολόγησης είτε απορρίπτονται είτε αναγκάζονται να αγωνίζονται συνεχώς για να ακολουθήσουν τον ρυθμό. Χαρακτηρίζονται “αργοί” ή, όπως είναι σήμερα της μόδας, “μαθησιακά προβληματικοί”. Εγκατέστησε την ομοιομορφία του προϊόντος, υποθέτοντας αφελώς ότι όλοι οι μαθητές μαθαίνουν με τον ίδιο τρόπο. Εκανε τους εκπαιδευτές ελεγκτές και ανακριτές, αλλοιώνοντας έτσι την παραδοσιακή σχέση δασκάλου - μαθητή και εγκαθίδρυσε τη δασκαλο-κεντρική και όχι τη μαθητο-κεντρική μάθηση».

Ξεχάστε τα «πράγματα», δείτε τα συστήματα
Τα τελευταία 100 χρόνια μια επανάσταση συμβαίνει στην επιστημονική άποψη για τον κόσμο. Η συστημική σκέψη εμφανίζεται αρχικά λίγο μετά το 1900, αλλά οι θεσμοί μας είναι ακόμη οργανωμένοι με βάση τη μηχανική σκέψη που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα. Πιθανώς να απαιτηθούν άλλα 50 ή 100 χρόνια προτού η συστημική επανάσταση ολοκληρωθεί στη ζωή μας, όπως έγινε με τη μηχανιστική σκέψη που προηγήθηκε.
Τι είναι όμως αυτή η επαναστατική άποψη που ξεκίνησε από τα ζώντα συστήματα; Οπως λέει ο κ. Γαβαλάς: «Ξεκινά με τη διαβεβαίωση ότι η θεμελιώδης φύση της πραγματικότητας είναι οι σχέσεις και όχι τα πράγματα. Η νευτώνεια κουλτούρα μάς λέει ότι ο κόσμος αποτελείται από πράγματα. Αλλά η επιστήμη των τελευταίων 100 ετών μάς λέει ότι περισσότερο από το 99% κάθε υπόστασης είναι άδειος χώρος. Ακόμη και το υπόλοιπο 1% δεν είναι απλώς “πολύ μικρά πράγματα”, όπως άτομα και ηλεκτρόνια, αλλά ένα είδος πιθανότητας ότι συγκεκριμένες ιδιότητες λαμβάνουν χώρα στο υποατομικό επίπεδο. Σε πιο ανθρώπινο επίπεδο, αυτό το “πράγμα” που αποκαλούμε σώμα δεν είναι τόσο υλικό όσο μας εμφανίζεται. Αυτή είναι η φύση των ζώντων συστημάτων. Το σώμα είναι περισσότερο ένας ποταμός, με νέα ουσία να ρέει και να οργανώνεται, όπως οι όχθες του ποταμού οργανώνουν το νερό που ρέει. Οι σπόροι δεν παράγουν δέντρα. Οργανώνουν τη διαδικασία που τα δημιουργεί».
Τα ζώντα συστήματα φτιάχνονται από μόνα τους, ενώ οι μηχανές φτιάχνονται από άλλους. Σε αντίθεση με τις μηχανές, τα ζώντα συστήματα συνεχώς μεγαλώνουν και εξελίσσονται, σχηματίζουν νέες σχέσεις και έχουν εσωτερικούς στόχους για να υπάρχουν και να αναδημιουργηθούν. Δεν είναι ούτε προβλέψιμα ούτε ελεγχόμενα, αν και έχουν μοντέλα συμπεριφοράς που τείνουν να επαναληφθούν και η μέλλουσα ανάπτυξή τους μπορεί να επηρεαστεί. Επιπλέον, τα ζώντα συστήματα δημιουργούν μηχανές. Οταν η θεωρία της σχετικότητας έγινε αποδεκτή σταδιακά, ειπώθηκε ότι «ο Αϊνστάιν ξαναφύτεψε το φυτό του Νεύτωνα σε μεγαλύτερη γλάστρα». Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για την εποχή των ζώντων συστημάτων έναντι της μηχανιστικής εποχής.

Πώς μπορεί να εξελιχθεί το σχολείο;
Τι θα συνέβαινε αν το σχολείο οργανωνόταν γύρω από την άποψη για τα ζώντα συστήματα παρά για τις μηχανές; Σύμφωνα με τους θιασώτες της συστημικής προσέγγισης, «πρώτα από όλα η μαθησιακή διαδικασία θα γινόταν ζωντανή. Υπάρχει ξεκάθαρα κάτι σημαντικά διαφορετικό όταν μελετάς τα συστήματα σαν να ήταν ζωντανά.Μια τέτοια εκπαιδευτική διαδικασία βασίζεται σε:
- μαθητο-κεντρική παρά δασκαλο-κεντρική μάθηση·
- ενθάρρυνση της ποικιλίας και όχι της ομοιογένειας, αγκαλιάζοντας την ευφυΐα πολλαπλών τύπων και τα διάφορα στυλ μάθησης·
- κατανόηση ενός κόσμου αλληλεξάρτησης και δυναμικής αλλαγής παρά στην απομνημόνευση γεγονότων και στον αγώνα εξεύρεσης ορθών απαντήσεων».
Τελικά, όταν αντιμετωπίζουμε ένα σχολείο ως ζωντανό σύστημα, ανακαλύπτουμε ότι πάντα εξελίσσεται.

ΤΑ ΙΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΕ ΑΛΛΟ ΜΑΤΙ
Γερμανοί και έλληνες εκπαιδευτικοί, από αυτούς που εκφράζουν την ανησυχία τους για το πώς (δεν) εξελίσσεται το σχολείο, φαίνεται ότι συμπίπτουν σε τρία σημεία:
- Ο κατακερματισμός της γνώσης δεν είναι πλέον αποδοτικός.
- Η μεγάλη αύξηση της πληροφορίας επιβάλλει διαφορετικούς τρόπους μάθησης.
- Αυξάνεται η πίεση για αποτελεσματικότητα της μάθησης. Ο μαθητής καλείται να εφαρμόσει τις γνώσεις στον κόσμο γύρω του.
Στο τέλος του αφιερώματος της γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit» γίνεται μια ενδιαφέρουσα προσπάθεια επαναπροσδιορισμού των κλασικών μαθημάτων. Ας δούμε συνοπτικά τις απόψεις αυτές:
Μαθηματικά: Ενδεικτικά αναφέρουν ότι πρέπει ο μαθητής των 15-16 ετών να κατανοεί τη γραφική παράσταση της ταχύτητας ως προς τον χρόνο και να γνωρίζει ότι η κλίση της αντιστοιχεί στην επιτάχυνση. Ταυτόχρονα προτείνουν να καταργηθεί η τριγωνομετρία, να θεμελιωθεί η αίσθηση της διαφοράς από το 1 εκατομμύριο στο 1 δισεκατομμύριο, να υπάρχει εξοικείωση για λογαριασμούς με ποσοστά και ΦΠΑ και οι γιατροί να μπορούν να υπολογίσουν από ένα θετικό αποτέλεσμα σε εξέταση για καρκίνο του μαστού πόση είναι η πιθανότητα να εμφανιστεί όγκος.
Γεωγραφία: Το βλέπουν πλέον ως το μάθημα-εργαλείο για την εισαγωγή της πολυπολιτισμικότητας. Το μάθημα, απαλλαγμένο από ονομασίες νομών, χωριών και τοποθεσιών, θα συνενώνει Φυσική, Χημεία, Κοινωνιολογία, Οικονομία.
Γυμναστική: Οχι πια οι κλασικές ασκήσεις και λίγο σπορ. Αυτά θα γίνονται στους συλλόγους. Γυμναστική θα σημαίνει γνωριμία με το σώμα και γνώση γύρω από αυτό.
Ιστορία: Οχι πια τόσο πολλή εθνική ιστορία όσο παγκόσμια ιστορία. Οχι απομνημόνευση ημερομηνιών και μικρότερων γεγονότων. Ερευνα όμως γύρω από την τοπική ιστορία και πολύ προσεκτική παρουσίαση σε επίπεδο αυριανής παρουσίασης προϊόντος!
Φυσική: Γιατί το φεγγάρι άλλοτε εμφανίζεται σαν μισοφέγγαρο και άλλοτε σαν ένα λεπτό δρεπάνι; Ενας στους τέσσερις απαντά, λάθος, ότι οφείλεται απλώς στη σκιά της Γης που πέφτει επάνω στη Σελήνη. Πρέπει με τη βοήθεια των νόμων της Φυσικής να ξεκλειδώνουμε τα αινίγματα που βάζει καθημερινά ο κόσμος γύρω μας.
 Βιολογία: Οχι περισσότερα από τα βασικά, π.χ., για τη φωτοσύνθεση, για τα μπιζέλια του Μέντελ, για τη θεωρία του Δαρβίνου. Πιο σημαντικό θεωρούν να ξέρεις ποια η διαφορά ενός βλαστικού κυττάρου από τα άλλα κύτταρα ή γιατί ο δημιουργισμός είναι ένας τρόπος θεώρησης του κόσμου ενώ η θεωρία της εξέλιξης μια επιστημονικά τεκμηριωμένη θεωρία.
 Μουσική: Οπως γράφουν χαρακτηριστικά, αν στο μάθημα αυτό κυριαρχούν ο ήχος της κιμωλίας ή του μαρκαδόρου στον πίνακα, τότε όλα είναι χαμένα...


ΠΗΓΗ:  εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ,  25-9-11, Α.  Γαλδαδάς   http://www.tovima.gr/science/article/?aid=421186